VnHocTap.com giới thiệu đến các em học sinh lớp 10 bài viết Cấu tạo tế bào nhân sơ (tế bào vi khuẩn), nhằm giúp các em học tốt chương trình Sinh học 10.
Nội dung bài viết Cấu tạo tế bào nhân sơ (tế bào vi khuẩn):
So với tế bào nhân thực thì tế bào vi khuẩn nhỏ hơn và không có các loại bào quan bên trong như lưới nội chất, bộ máy Gongi… 6 Hình 13.2. Sơ đồ cấu trúc tế bào vi khuẩn (E. coli) 1. Lông; 2. Vỏ nhầy; 3. Thành peptidoglican; 4. Màng sinh chất; 5. Ribôxôm; 6. ADN trần dạng vòng; 7. Roi. 1. Thành tế bào, màng sinh chất, lông và roi Thành tế bào có chứa peptidoglican, bao bọc bên ngoài tế bào và giữ cho vi khuẩn có hình dạng ổn định. Dựa vào cấu tạo thành tế bào mà người ta chia vi khuẩn ra làm hai loại : Gram dương và Gram âm.
Bên dưới lớp thành tế bào là một lớp màng sinh chất được cấu tạo từ lớp kép phôtpholipit và prôtêin. Một số loại vi khuẩn, bên ngoài thành tế bào còn có một lớp vỏ nhầy giúp vi khuẩn tăng sức tự vệ hay bám dính vào các bề mặt, gây bệnh… Ngoài ra, ở một số vi khuẩn còn có lông và roi. Lông có chức năng như những thụ thể tiếp nhận các virut, hoặc có thể giúp vi khuẩn trong quá trình tiếp hợp, một số vi khuẩn gây bệnh ở người thì lông giúp chúng bám được vào bề mặt tế bào người. Roi có chức năng giúp vi khuẩn di chuyển.
2. Tế bào chất Tế bào chất là vùng nằm giữa màng sinh chất và vùng nhân. Tế bào chất gồm có hai thành phần chính : bào tương (một dạng chất keo bán lỏng chứa nhiều hợp chất hữu cơ và vô cơ khác nhau); các ribôxôm và các hạt dự trữ. Ribôxôm là bào quan được cấu tạo từ prôtêin, rARN và không có màng bao bọc. Đây là nơi tổng hợp nên các loại prôtêin của tế bào. Ribôxôm của vi khuẩn có kích thước nhỏ hơn ribôxôm của tế bào nhân thực. Tế bào chất của vi khuẩn không có : hệ thống nội màng, các bào quan có màng bao bọc và khung tế bào. 3. Vùng nhân Vi khuẩn không có màng nhân, nhưng đã có bộ máy di truyền. Đó là một phân tử ADN vòng, thường không kết hợp với prôtêin histon. Vì tế bào vi khuẩn chưa có màng nhân nên gọi là tế bào nhân sơ. Ngoài ra, ở một số vi khuẩn còn có ADN dạng vòng nhỏ khác được gọi là plasmit.