VnHocTap.com giới thiệu đến các em học sinh lớp 11 bài viết Sự hấp thụ các nguyên tố khoáng, nhằm giúp các em học tốt chương trình Sinh học 11.
Nội dung bài viết Sự hấp thụ các nguyên tố khoáng:
Các nguyên tố khoáng ở trong đất thường tồn tại dưới dạng hoà tan, phân li thành các ion mang điện tích dương (cation) và ion mang điện tích âm (anion). Chúng ta hãy tìm hiểu các nguyên tố khoáng trong đất được hấp thụ vào cây bằng cách nào ? Các nguyên tố khoáng hoà tan trong nước được hấp thụ cùng với dòng nước từ đất vào rễ lên lá. Phần lớn các nguyên tố khoáng được hấp thụ vào cây dưới dạng ion qua hệ thống rễ. Có hai cách hấp thụ các ion khoáng ở rễ : thụ động, chủ động. 1. Hấp thụ thụ động Hạt keo đất Lông hút Hạt keo đất K * K + Ca2+ Cu2+ K+ Mg2+ H + H2O + CO2-> H2CO3-→ HCO3+ H+ A Lông hút Khoảng trống chứa nước Hình 3.1. Phương thức trao đổi chất khoáng của rễ trong đất Các ion khoáng khuếch tán theo sự chênh lệch nồng độ từ cao đến thấp (hình 3.2a). – Các ion khoáng hoà tan trong nước và vào rễ theo dòng nước. Các ion khoáng hút bám trên bề mặt các keo đất và trên bề mặt rễ trao đổi với nhau khi có sự tiếp xúc giữa rễ và dung dịch đất. Cách này gọi là hút bám trao đổi (hình 3.1).
2. Hấp thụ chủ động 00000000 000000000 Hình 32a. Sơ đồ minh hoạ cách hấp thụ thụ động các chất khoáng Bơm prôtôn. H + + + + Hình 3.2b. Sơ đồ minh hoạ cách hấp thụ chủ động (bơm prôtôn) Phần lớn các chất khoáng được hấp thụ vào cây theo cách chủ động. Tính chủ động ở đây được thể hiện ở tính thấm chọn lọc của màng sinh chất và các chất khoáng cần thiết cho cây đều được vận chuyển trái với quy luật khuếch tán, nghĩa là nó vận chuyển từ nơi có nồng độ thấp ở đất đến nơi có nồng độ cao, thậm chí rất cao (hàng chục, hàng trăm lần) ở rễ. Vì cách hấp thụ khoáng này mang tính chọn lọc và ngược với građien nồng độ nên cần thiết phải có năng lượng, tức là sự tham gia của ATP và của một chất trung gian, thường gọi là chất mang. ATP và chất mang được cung cấp từ quá trình chuyển hoá vật chất (chủ yếu từ quá trình hô hấp). Như vậy, một lần nữa chúng ta thấy rằng :Quá trình hấp thụ nước và các chất khoáng đều liên quan chặt chẽ với quá trình hô hấp của rễ (hình 3.2b).