VnHocTap.com giới thiệu đến các em học sinh lớp 12 bài viết Hình thành loài bằng con đường sinh thái, nhằm giúp các em học tốt chương trình Sinh học 12.
Nội dung bài viết Hình thành loài bằng con đường sinh thái:
Phương thức này thường gặp ở thực vật và những động vật ít di chuyển xa như thân mềm. Trong cùng một khu phân bố địa lí, các quần thể của loài được chọn lọc theo hướng thích nghi với những điều kiện sinh thái khác nhau, hình thành các nòi sinh thái rồi đến loài mới. Các quần thể một số loài thực vật sống trên bãi bồi ở sông Vônga (có bằng, cỏ sâu róm…) rất ít sai khác về hình thái so với các quần thể của loài tương ứng ở phía trong bờ sông nhưng chúng khác nhau về đặc tính sinh thái. Chu kì sinh trưởng của thực vật bãi bồi bắt đầu muộn, vào cuối tháng 5 đầu tháng 6, tương ứng với thời điểm kết thúc mùa lũ hằng năm và ra hoa kết hạt trước khi lũ về. Trong khi đó các quần thể của loài tương ứng ở phía trong bờ sông lại kết hạt vào đúng mùa lũ. Do chênh lệch về thời kì sinh sản, các nội sinh thái ở bãi bồi không giao phối với các nòi tương ứng ở phía trong bờ sông. Trong điều kiện như vậy, sự tiếp tục tích luỹ các đột biến theo những hướng khác nhau sẽ làm phát sinh những loài mới.
Hình 41.2. Cá hồi trong hồ Xôvan 1. Đẻ ở góc tây – bắc (tháng 11 – đầu 12) ; 2. Đẻ ở góc đông – nam (tháng 1 – đầu tháng 3) 3. Đẻ ở phía bắc (tháng 10); 4. Đẻ ở của sông (cuối xuân – đầu hè); 5. Đẻ trong sông (tháng 10 – 1). Các quần thể cá hồi (Salmo trutta) trong hồ Xôvan (Acmeni) phân hoá về mùa đẻ trong năm và về chỗ đẻ (hình 41.2). Sự hình thành những nội sinh thái như vậy giúp cho cá hồi tận dụng nguồn thức ăn và diện tích, thuận lợi cho sự sinh đẻ quanh năm. Các nội sinh thái này cách li sinh sản với nhau, vì vậy có tác giả xem đây là một loài phức hợp, gồm nhiều loài sinh thái khác nhau. Thực ra cũng khó tách bạch con đường địa lí với con đường sinh thái. Khi loài mở rộng khu phân bố địa lí thì nó đồng thời gặp những điều kiện sinh thái khác nhau. Sự hình thành loài bằng con đường sinh thái được dùng với nghĩa hẹp để chỉ trường hợp loài mới được hình thành từ một nồi sinh thái ở ngay trong khu phân bố của loài gốc.