VnHocTap.com giới thiệu đến các em học sinh lớp 12 bài viết Gen trên NST X, nhằm giúp các em học tốt chương trình Sinh học 12.
Nội dung bài viết Gen trên NST X:
Moocgan đã lai ruồi giấm mắt đỏ thuần chủng với ruồi mắt trắng được kết quả như ở hình 15.2. Hình 15.2. Sự di truyền màu mắt ở ruồi giấm A – Phép lai thuận; B – Phép lai nghịch Kết quả phép lai cho thấy màu mắt đỏ là tính trạng trội, còn mắt trắng là lặn. Quy ước : gen W-mắt đỏ, w-mắt trắng. Theo Moocgan, các gen này nằm trên NST X. Màu mắt được di truyền chéo (phép lai nghịch): tính trạng của ruồi mẹ truyền cho con đực, còn tính trạng của ruồi bố truyền cho con cái. Tỉ lệ kiểu hình phân bố không đều ở F, trong hai giới tính (phép lai thuận) và đồng đều ở hai giới tính (phép lai nghịch).Cơ sở tế bào học của các phép lai chính là sự phân li của cặp NST giới tính trong giảm phân và sự tổ hợp của chúng qua thụ tinh đã đưa đến sự phân li và tổ hợp của cặp gen quy định màu mắt (hình 15.2).
NST Y không mang gen quy định màu mắt, vì vậy ruồi đực chỉ cần NST X mang một gen lặn w là biểu hiện mắt trắng. Còn ruồi cái cần phải cả cặp XX đều mang gen lặn mới biểu hiện mắt trắng, vì vậy ruồi cái mắt trắng thường hiếm. Phép lai thuận và nghịch nêu trên cho kết quả khác nhau, không giống như lai thuận và nghịch về một cặp tính trạng quy định bởi một cặp gen trên cặp NST thường đều cho kết quả như nhau. Ở người, các bệnh mù màu (không phân biệt được màu đỏ với màu lục), máu khó đông do các gen lặn nằm trên NST X gây ra được di truyền tương tự như gen mắt trắng ở ruồi giấm.